Οι ΣΥΝΕΝΤΕύΞΕΙΣ ΤΟυ ΜΑύΡΟΥ ΓάΤΟΥ: ΣΥΝέΝΤΕΥΞΗ Μ'έΝΑΝ ΚάΦΕΛΛΟ

.


{ Το φωτογραφικό υλικό (που φυσικά υπάρχει) δεν θα δημοσιευτεί, για ευνόητους λόγους }

Οδός Μοναστηρίου, Θεσσαλονίκη, κοντά στο Βαρδάρη, δίπλα στη διεύθυνση Υγείας. Παρκάρει ανάποδα σε μονόδρομο, ακριβώς πάνω στη γωνία, κλείνοντας τα τρία τέταρτα της διάβασης, και τη ράμπα του ΥΠΕΡΥΨΩΜΕΝΟΥ (λόγω των έργων του Μετρό) πεζοδρομίου.

Κόκκινο αυτοκίνητο, κόκκινη εργατική φόρμα. Στο στόμα ένα στραβό τσιγάρο. Κατεβαίνει κοιτάζοντας κάπως ανήσυχα γύρω γύρω, τους γέρους με τα μπαστούνια που αγωνίζονται ν' ανέβουν το πεζοδρόμιο, μια που τους έκλεισε τη ράμπα, τις μαμάδες με τα καροτσάκια που τον βρίζουν από μέσα τους. Φαίνεται ότι νιώθει άβολα. Κοιτάει γύρω γύρω να βρει καμμιά θέση. Αλλά πού. Με βλέπει που φωτογραφίζω το αυτοκίνητό του. Μού μιλά, ευγενικά.

Μένει όχι μακριά, αλλά δεν μπορεί να έρθει με άλλο τρόπο γιατί στο αυτοκίνητο έχει βαριά υλικά, που δεν μεταφέρονται αλλιώς. Δουλεύει αυτές τις μέρες στην καφετέρια ακριβώς από πίσω. Τα πάρκινγκ κοστίζουν τρία ευρώ την ώρα, επί δέκα ώρες που δουλεύει, πάει το μεροκάματο. ΠΟύ να το βάλει; Αφού "κάθε οικογένεια έχει από δυό τρία αυτοκίνητα, ο καθένας το δικό του. Είναι και τα έργα του μετρό..." Τού εξηγώ ότι και να τελειώσουν τα έργα, οι θέσεις πάρκινγκ δεν πρόκειται να αυξηθούν. Τον βοηθάω να μετακινήσει λίγο το αυτοκίνητο, σπρώχνω λίγο και τον κάδο, τουλάχιστον να ελευθερώσει τη ράμπα. Τί να πεις... Όλοι δίκιο έχουμε, έτσι δεν είναι; Δίκιο και ο Κάφελλος...


Όχι. Όταν όλοι έχουν "δίκιο", το πιό πολύ δίκιο το έχει ο πιό αδύναμος.
.

ΟΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΓΑΤΟΥ: ΕΦΗ ΓΑΪΤΑΝΙΔΟΥ, ΜΙΑ ΝΕΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕ ΕΚ ΓΕΝΕΤΗΣ ΣΠΑΣΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΠΛΗΓΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΖΟΥΓΚΛΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ

Συνάντησα την Έφη ένα μεσημέρι στην Αριστοτέλους, πάνω σ' ένα αναπηρικό καροτσάκι. Αν και πεζόδρομος, η Αριστοτέλους είναι πάντα γεμάτη παρκαρισμένα αυτοκίνητα, φορτηγά που φορτοεκφορτώνουν όλες τις ώρες, μηχανάκια, τραπεζοκαθίσματα. Ο ηλικιωμένος πατέρας της Έφης που έσπρωχνε το καρότσι προσπαθούσε να περάσει ανάμεσα στα σπασμένα πλακάκια, στα οχήματα και τον κόσμο κάνοντας ένα διαρκές και κουραστικό σλάλομ. Τους ρώτησα αν μπορούν να μού διαθέσουν μερικά λεπτά, και δέχτηκαν ευχαρίστως.

Η Έφη γεννήθηκε με σπαστική τετραπληγία λόγω περιγεννητικής ασφυξίας. Πρόκειται για μια πάρα πολύ επικίνδυνη αλλά δυστυχώς σχετικά συχνή κατάσταση, κατά την οποία το έμβρυο δέχεται έντονο στρες κατά τον τοκετό, και o εγκέφαλός του μένει για κάποια λεπτά χωρίς αιματική κυκλοφορία. Από τη διάρκεια και από τον βαθμό αυτής της υποξίας (έλλειψης οξυγόνου) εξαρτάται το πόσο βαριές θα είναι οι μόνιμες βλάβες που θα προκληθούν στον εγκέφαλο, βλάβες που μπορεί να αφορούν τόσο τις διανοητικές λειτουργίες του νεογνού όσο και την κινητική του αρτιότητα, ανάλογα με τα κέντρα του εγκεφάλου που θα υποστούν μόνιμες βλάβες.

Η Έφη λοιπόν, στα τριανταδύο της χρόνια σήμερα, ενώ δεν έχει καμμία διανοητική υστέρηση, μεγάλωσε χωρίς να μπορεί να ελέγξει τους μύες των άκρων της, εκτός από το αριστερό της χέρι, που έμαθε να το ελέγχει σ' έναν ικανοποιητικό βαθμό. Δυσκολεύεται επίσης και στην ομιλία. Κι όμως, είναι μια νέα γυναίκα με μεγάλη αισιοδοξία και διάθεση για ζωή. Πήγε κανονικά στο σχολείο, κάνει συχνές φυσικοθεραπείες, έχει φίλους και κοινωνικές σχέσεις, πηγαίνει τρεις φορές την εβδομάδα στο Εθνικό Κολυμβητήριο για γυμναστική στο νερό, και γενικά ζει μια όσο το δυνατόν πιό φυσιολογική ζωή. Η Έφη μπορεί να χαμογελά.

Όλα αυτά όμως θα ήταν αδύνατα χωρίς την πλήρη αφοσίωση των γονιών της. Ο αφανής ήρωας πίσω από την ιστορία της Έφης - και της κάθε Έφης- είναι ο πατέρας της, ο ασπρομάλλης ηλικιωμένος που είδα εκείνο το μεσημέρι ν' αγωνίζεται να περάσει το καροτσάκι της Έφης ανάμεσα σε άπειρα ακίνητα και κινούμενα εμπόδια. Για πόσο ακόμα θα μπορεί ο κύριος Γαϊτανίδης να σπρώχνει το καροτσάκι της Έφης; Και πού θα το πηγαίνει, σε ποιές ανύπαρκτες υποδομές; Τί απέγινε το Κέντρο Αποκατάστασης που εδώ και δεκαετίες σαπίζει, ένα τεράστιο γιαπί, στην Αγίου Δημητρίου; Τί θ' απογίνει η Έφη - και η κάθε Έφη- όταν θα χαθούν οι γονείς της; Σε ποιό "ίδρυμα" θα πεθαίνει ζωντανή, παρατημένη σ' ένα άθλιο κρεβάτι, με άθλια νοσηλεία, πλαισιωμένη από ανειδίκευτο και ανεπαρκές σε αριθμό προσωπικό, από αδιάφορους διεκπεραιωτές αργού θανάτου, χωρίς μέσα, χωρίς όρεξη; Πόσοι άνθρωποι σαν την Έφη μαραζώνουν σε τέτοια "ιδρύματα" της συμφοράς, ή κλεισμένοι στο σπίτι, γιατί δεν έχουν την - σχετική - τύχη να έχουν γονείς ή άλλους συγγενείς με την ψυχή των γονιών της Έφης, και με την οικονομική δυνατότητα ν' αφοσιωθούν ψυχή τε και σώματι στους αγαπημένους τους;

Ευχαριστώ πάρα πολύ την Έφη και τον πατέρα της για την αλήθεια τους. Εύχομαι στον κύριο Γαϊτανίδη να είναι γερός και δυνατός για πολλά ακόμα χρόνια, για να μπορεί να προσφέρει στην Έφη όλα εκείνα τα πολύτιμα, που στις πραγματικά πολιτισμένες κοινωνίες τα προσφέρει, αυτονόητα, το κοινωνικό σύνολο. Εύχομαι και στους δύο μπορούν για πάντα να χαμογελούν...

Διαβάστε επίσης:
ΟΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΓΑΤΟΥ: ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΣΤΗΣ, ΜΙΑ ΤΥΦΛΗ ΨΥΧΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΖΟΥΓΚΛΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΗΣ ΛΑΜΑΡΙΝΑΣ

ΟΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΓΑΤΟΥ: ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΣΤΗΣ, ΜΙΑ ΤΥΦΛΗ ΨΥΧΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΖΟΥΓΚΛΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΗΣ ΛΑΜΑΡΙΝΑΣ

Ο Μανώλης μπροστά στη Σχολή Τυφλών

Τον συνάντησα ένα σαββατιάτικο πρωϊνό, να προσπαθεί να διασχίσει τη λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας, στη Θεσσαλονίκη, σ' αυτήν την απάνθρωπη πόλη. Πρόσεξα ότι το πρόσωπό του ήταν καταγρατζουνισμένο, και τόλμησα να κάνω αυτό που ήθελα καιρό, να μιλήσω με κάποιον άνθρωπο με ειδικές δυσκολίες στις μετακινήσεις. Ώσπου να τον πλησιάσω τον είχε πάρει ήδη αγκαζέ μια κυρία, που προφανώς τον γνώριζε. Περάσαμε απέναντι όλοι μαζί. Μού μίλησε πρόθυμα, και μού επέτρεψε να βγάλω το όνομά του και τις φωτογραφίες του στο Διαδίκτυο.

Ο Μανώλης γεννήθηκε στη Λέρο. Είναι 57 χρονών, αλλά χάρηκε σαν παιδάκι όταν του είπα ότι μοιάζει 52-53. Τριών χρονών έπαθε μια βαριά μηνιγγίτιδα, που είχε σαν συνέπεια μέσα σε μερικά χρόνια να χάσει σταδιακά το φως του. Παρ' όλ' αυτά όχι μόνο πήγε "κανονικά" στο σχολείο, αλλά έφτασε και ως το πανεπιστήμιο: πήρε τα πτυχία της Νομικής και της Θεολογίας, χρησιμοποιώντας μαγνητόφωνο στις παραδόσεις, κάποια βιβλία σε Braille, και την τεράστιά του δύναμη ψυχής. Εργάστηκε για χρόνια στον ΟΑΕΔ, και τώρα είναι συνταξιούχος. Ζει με την σύντροφό του, επίσης τυφλή, κοντά στη Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκης.

Τις γρατζουνιές στο πρόσωπο τις απέκτησε προσπαθώντας να κινηθεί στη Ζούγκλα της πόλης, όπως ακριβώς το είχα υποψιαστεί. "Πάνω αυτοκίνητα [στο πεζοδρόμιο], κάτω αυτοκίνητα, προσπαθούσα να βρω διέξοδο και έπεσα πάνω στα κλαδιά ενός δέντρου και γρατζουνίστηκα". Τον ρωτάω αν τον έχει χτυπήσει παλιότερα κάποιο όχημα. Φυσικά και ναι, ευτυχώς όμως όχι σοβαρά.

Τον ρωτάω αν θα κυκλοφορούσε περισσότερο στην πόλη, αν οι συνθήκες ήταν καλύτερες. "Χίλιες φορές περισσότερο", μού απαντάει, με περήφανο παράπονο. Αυτονόητο φυσικά, αλλά ήθελα να δω την αντίδρασή του.

Τον άφησα μπροστά στη Σχολή Τυφλών, με την υπόσχεση να ξαναβρεθούμε και να πούμε περισσότερα. Μέσα στον αυλόγυρο της Σχολής, μια ηλικιωμένη τυφλή με το μπαστουνάκι της. Αν ο Μανώλης που είναι νέος (πόσο χάρηκε που τον αποκάλεσα έτσι) δυσκολεύεται τόσο να κυκλοφορήσει, σκέψου η γιαγιάκα...

Οι άνθρωποι αυτοί έχουν τόση περηφάνια και τόση δύναμη ψυχής, που κάθε επαφή μαζί τους σού ανεβάζει το ηθικό, αντί να σού το ρίχνει, όπως ίσως θα περίμενε κανείς. Δεν έχουν ανάγκη ούτε την συμπόνοια ούτε τον οίκτο μας. Έχουν ανάγκη τον σεβασμό μας, μόνο αυτόν. Την επόμενη φορά που θα σκεφτείς να παρκάρεις έτσι, ε, ξανασκέψου το λίγο... Θυμήσου τον Μανώλη. Αυτό που για σένα είναι μια μικρή παράκαμψη, για κείνον είναι ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο, κι ένας θανάσιμος κίνδυνος.


ΥΓ: Και τώρα που πήρα το βάπτισμα του πυρός στην ερασιτεχνική δημοσιογραφία, ποιός με σταματά! Ακολουθούν διάφοροι άνθρωποι που δεν θα τους δείτε ποτέ στις εφημερίδες...

Δεν περνάς, Κυρά Μαρία...

...δεν περνάς, δεν περνάς...
είσαι δεν είσαι τυφλός,
στη μέση του δρόμου θα πας...